“TEKNOLOJİ VE TASARIM” DA NE Kİ!?..

29 Mart 2019, Cuma 09:26

A+
A-

Sevgili Dostlar,

Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü okullarımızdaki Rehber Öğretmenler ve Müdür Yardımcılarına yönelik Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinin önemi ve öğrencilerimizin bu okullara neden yönlendirilmesi konusunda bilgilendirme toplantısı yapıldı. Toplantıda İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı İbrahim Canbek konu ile ilgili aydınlatıcı bilgiler verdi. Konu yeni değil elbette ama bu kadar önemli dile getirilmesi ve büyük kaynakların aktarılması bir kez daha dikkatleri Meslek Liselerine çekti. Bu konuda 2013 yılında bir yazı kaleme almış, Meslek liselerine öğrencileri en iyi nasıl ve hangi derste yönlendirebiliriz üzerinde fikirlerimi açıklamıştım. Bu vesileyle konunun önemine binaen aynı yazıyı tekraren paylaşıyor, saygılar sunuyorum.

Okullarımızda; Türk milletinin bütün fertlerini, Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre yetiştirmeye gayret edilir. Peki, 1739 Sayılı bu Kanunu’na göre Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları nelerdir? Diye bakacak olursak Madde 2’de özetle:

1-Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı; Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen,

2-Hür ve bilimsel düşünme gücüne ve geniş bir dünya görüşüne sahip, topluma karşı sorumluluk duyan,

3-İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek, gerekli bilgi, beceri ve davranışlar kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak ve onların, kendilerini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir meslek sahibi olmalarını sağlamak.

Şeklinde açıklandığı görülür. Beni bu yazıyı yazmaya en çok 3. Maddenin içeriği yönlendirdi. Madde başında ki cümlede “İlgi, istidat ve kabiliyetlerini geliştirerek, gerekli bilgi, beceri ve davranışlar kazandırmak suretiyle hayata hazırlamak” deniyor. Bir eğitimci ve hem de Teknoloji ve Tasarım Branşından olmam, bu maddenin önemini anlamak ve anlatabilmek için ben dikkatlice birkaç kez vurgulayarak okudum, sizin de tekrar okumanızı istirham ederim. Çünkü yazı bu madde üzerinde şekillenecektir.

2006 yılından önce İş Eğitimi dersi (İş Teknik, Ticaret, Ev Ekonomisi, Tarım) okutulmakta idi okullarımızda. 2007 Öğretim yılından itibaren bu ders kaldırılarak yerine “Teknoloji ve Tasarım” dersi konulmuştur. Herkesin zannettiği gibi sadece basit bir isim değişikliği değildir yapılan; bundan çok daha öte bir yaklaşım getirilmiştir. Teknoloji ve Tasarım dersi ile “bir yandan yaratıcılık, eleştirel düşünme gibi üst düzey düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçlarken, bir yandan da teknolojinin tarihi seyrini ortaya koymaya çalışmakta, diğer yandan da tasarım sürecini yaşatarak öğrencilerin sorun çözme ve yaşam becerilerini geliştirmeyi” amaçlanmaktadır.

Daha açık bir şekilde “Teknoloji ve Tasarım” nasıl açıklanabilir? Bu soruya “Teknoloji” ve “Tasarım” kelimelerini tanımlayarak açıklık getirebiliriz.

Teknoloji: temel ve uygulamalı bilimlerin verilerinin yaratıcı süreçler içerisinde üretime dönüştürülmesini, kullanımını ve toplumsal etkilerinin çözümlenmesini kapsayan bir süreç.

Tasarım: Zihinde canlandırılan biçim.

Bu tanımlamada zihinsel süreçlerin kullanımı ön plana çıkmaktadır. Farklılıkları bulma, hayal kurma, sorgulama, yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme, akıl yürütme gibi üst düzey zihinsel süreçlerin tasarım yapmada önemli bir yeri vardır.(Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim programı ve Kılavuzu)

Programlar ne kadar geniş kapsamlı yazılırsa yazılsın, verim alına bilmesi için öğrencilerin istekli olması şarttır. Öğrencinin istekli olması yanında anne ve babanın da dersin önemini kavramış olması gereklidir. Her dersin sınavlar ile karşılaştırması yapılarak, “bu dersten sınavlarda soru çıkmıyor” mantığı ile yaklaşılırsa ne öğrenci istekli olur ne de öğretmen öğrencinin yeteneğini açığa çıkarmada yardımcı olabilir. Oysaki bu dersin “öğrencinin bireysel yaratıcılığını geliştirmeyi amaçladığının” bilinmesi, velilerin öğrencisine o gözle yaklaşması lazımdır. Öğretmenler ise çocuklara “teknoloji tüketen” toplumlar ile “teknoloji üreten” toplumların gelişmelerinin hangi noktada olduğu ve nedenlerini araştırmalar ve karşılaştırmalar yaptırarak kavratması gerekmektedir.

Sözün özü şu ki; “Düşünüyorum, öyleyse varım” sözü doğrultusunda hiçbir endişeye yer vermeden öğrencinin özgün düşüncesinin açığa çıkartılmasına yardımcı olacak derstir Teknoloji ve Tasarım.

Şairce nasıl ifade edilir diye düşündüğümde gönlüme şu dizeler düştü.

TEKNOLOJİ TASARIM

Görmek için bak bakıştır

“Teknoloji Tasarım”da

Kes kopyala, yap yakıştır

“Teknoloji Tasarım”da

Vereceğin tek öncelik

Yapacağın değişiklik

“İnovasyon” ve yenilik

“Teknoloji Tasarım”da

Geometrik şekillerden

Dört şekil var önde gelen