Kripto Paranın Geleceği ve Türkiye Para Piyasası

Türkiye’de Kripto paranın kullanımı diğer ülkelerde olduğu gibi ticarette yaygın olarak kullanılmıyor, ancak altın, döviz ve hisse senetleri piyasalarından ayrılan binlerce kişi fonlarını Kripto paraya taşımaktadır.

Dr.Aziz İlgazi

Kripto para gelişmiş ülkelerde yasal destek bulmaya başladı. Dünya para piyasası son dönemlerde ortaya çıkan Kripto para için biraz tedirgin olsa da, Kripto para ile satış yapan işyerleri ve Kripto para kullananların sayıları hızla artıyor.

Merkezi bir otoritesi olmayan bu para üzerinde herhangi bir politik sistem veya hükümet baskısı olmadığı için Kripto paranın olası bir başarısızlığı, geçmişte yaşanan banka krizlerine yol açmayacağı gibi, Avrupa’da emlak piyasasından kaynaklanan patlayan balon gibi veya diğer finansal krizler gibi riskler taşımamaktadır.

Kolay çevirebilir özellikleri taşıyan Kripto para sanal para olmasından dolayı çevrimiçi kullanılacak kolay bir satın alma aracıdır. Bu özelliği ile birçok türü olan Kripto paranın en çok yaygın olan türü Bitcoin’dir. Dünya ekonomisine güçlü ve hızlı yayılan Bitcoin artık durdurulamaz ve engellenemez bir para oldu. Son yılarda değeri ve etki alanı ayrıca kullanıcıları hızla artış gösterdi. Dünyada ticaretinde yasal bir ödeme aracı olarak kullanılan Bitcoin birçok ülke hükümeti tarafından desteklenmektedir Bitcoin ticaretinde lider olan ABD ayrıca Kripto parayı en çok kullanan ülkedir. ABD’nin Kripto para piyasasındaki duruşu ve yaklaşımı yüzlerce ülkeye Kripto para için bir yol haritası olacaktır.

Türkiye’de Kripto paranın kullanımı diğer ülkelerde olduğu gibi ticarette yaygın olarak kullanılmasa da, altın, döviz ve hisse senetleri piyasalarından ayrılan binlerce kişi fonlarını Kripto paraya taşımaktadır.  Geçen günlerde Kripto para ile mal satışı yaptıklarını açıklayan birkaç firmanın daha sonra gelen bir düzenleme ile Kripto para ile satış yapmaktan vazgeçmesi Kripto paraya yapılan bir yasal müdahaledir. Türkiye’nin Kripto paraya tereddüt ile yaklaşmasının kendine göre çok fazla gerekçeleri olabilir. Yakın zamanda iki Kripto para şirketinde biri faaliyetlerini durdurarak yurt dışına kaçmış ve 400 bin dolayında Kripto kullanıcısını mağdur etmiştir. Bir başka şirket ise benzer şekilde faaliyetlerini askıya aldı çok sayıda fon sahibini mağdur etti. Türkiye’de Kripto para piyasasında henüz alt yapıya ait yasal ve teknik düzenlemeler yapılmadan milyonlarca kişini Kripto para sistemine fonlarını taşıması diğer ülkelerde olduğu gibi yaygınlaşmaktadır.

Kripto paranın üzerinde çok fazla baskı olmaması hükümetlerin Kripto para sisteminin geleceğinin doğal olarak oluşması için bir bekleyiştir. Hükümetler bu para sistemini arz ve talep noktasında doğal haline bırakmıştır. Kripto paranın geleceği fonların daha fazla sisteme aktarılmasına ayrıca diğer yatırım araçlarının (hisse senedi, altın, gümüş, petrol, döviz, tahvil, faiz) ikinci plana atılmasına bağlıdır. Ayrıca, Kripto paranın yatırımcısını memnun etmesine bağlıdır. Kripto para sisteminin geleceği ayrıca, akıllı yatırım yapan fon sahiplerini mutlu olmasına da bağlıdır. Sisteme fon aktaranların çoğunun söylemlerinde (spekülatör veya gerçek yatırımcı olsun) tüm birikimini kaybedenlerden daha çok fazla, kısa sürede zengin olanların öne çıktığı görülmektedir.

Türkiye’nin bu süreçte Kripto para ile ilgili gelişmeleri doğal halinde izlemesi gerekiyor.  Gelişmiş ülkelerin yaklaşımlarını takip ederek benzer yaklaşımları da Türkiye para piyasasında hayata geçirme konusunda zaman kaybetmemelidir. Bu öneri ve yaklaşımla, bazı gelişmiş ülkelerin Kripto para ile ilgili yaklaşımlarını incelemekte yarar var. İlk örneği Hollanda ile verelim. Hollanda’da, Bitcoin’in para olarak geçerli olduğu çok sayıda mekân bulunuyor. Ayrıca bu ülkede bankalar blok zinciri geliştirmeye çalışmaktadır. Bu amaçla giderlerin düşürülmesi planlanan Hollanda’da hükümet Bitcoin’i yasal olarak desteklemektedir. Hollanda’nın Kripto paraya yasal desteği ülkede fon sahiplerine güven vermektedir. Kripto paraya fon yatıranların sayısı hızla artmaktadır.

Kripto paralara yasal destek veren ülkelerden biri Danimarka. Danimarka’nın AB içinde parasal piyasalarda bir farkı var, bu ülke piyasada nakit kullanımını kaldırmak yerine dijital parayı kullanmak için çalışmalar yapmaktadır. Danimarka ve diğer bazı AB ülkelerinde çok sayıda Bitcoin şirketi kuruldu. Bu gelişmelere karşı politika oluşturan merkez bankaları da var ancak, karşı çıkan merkez bankalarının bu duruşu Kripto para karşısında fazla sürmeyecektir. İsveç piyasalarda nakit kullanımını kaldırmak isteyen bir başka Avrupa ülkesidir. Danirmarka Merkez Bankası’nın aksine İsveç Merkez Bankası, Riksbank vatandaşlara çağrıda bulunarak “negatif faiz uygulamasından etkilenmemek için” Bitcoin kullanmasını hem teşvik etmekte hem de izin vermektedir.  İsveç Finansal Denetleyici Otoritesi ise, Bitcoin’i yasal bir ödeme aracı olarak kabul etmiştir.

Samsung gibi birçok dünya markasına ev sahipliği yapan dünya teknoloji devlerinden bir olan Güney Kore’de Bitcoin’e yönelik yasal bir düzenleme (kısıtlama- serbestlik) bulunmuyor. Buna rağmen bu ülkede Bitcoin bir ödeme aracı olarak kabul görmektedir. Bitcoin’in geleceğin ödeme aracı olarak kullanılması için bilimsel amaçlı ve tanıtım amaçlı birçok çalışmalar yapılmaktadır.

Bitcoin’e uyguladığı çifte vergilendirmeyi kaldıran Avustralya, bu uygulama ile ülkede Bitcoin’in kullanmanın yolunu yasa olarak açmıştır. Özel bir yasal düzenlemeye gitmeden sadece vergi üzerinden düzenleme yapan Avustralya’da Bitcoin gümüş, altın ve petrol gibi değerlendiriliyor. Avustralya’da blokchain teknolojisini test edilmektedir.

Bitcoin kullanan çok sayıda şirketin olduğu Birleşik Krallık ’ta Bitcoin ile yapılan işlemlerden vergi alınmayarak adeta teşvik edilmektedir. Benzer şekilde, Kanada’da çok sayıda Bitcoin kullanan şirket bulunmaktadır. Bitcoin, Kanada’da kullanılmadan önce çok tartışılmış ve Bitcoin kara aklama ve terörün finansmanı mücadelesi yasası çerçevesinde düzenlenmiştir. Bitcoin’i yasal olarak kabul eden ülkelerden biri Finlandiya. Bu ülke vatandaşlarını Bitcoin vergisinden muaf tutmaktadır. Jark Dorsey ( Twitter CEO)  Bitcoin’in gelecek dönemde internet dünyasında dijital alemde  kullanılan bir para birimi olacağına dikkat çekiyor.

Gelişmiş ülkelerde Kripto para ile ilgili uygulamalar Türkiye’yi yakından ilgilendirmelidir. Dünya finans piyasasında meydana gelen gelişmeler bu gün Türkiye’yi dakikalık süreç içinde nasıl ilgilendiriyorsa Kripto para bir sistem olarak gelecek kısa dönemde benzer şekilde Türkiye’yi ilgilendirecektir. Türkiye Kripto para sistemine yönelik yasaklayıcı tedbirle değil, düzenleyici tedbirlerle yaklaşmalıdır. Dünyada ilk ortaya çıkan bir sisteme uzak kalmak veya geç kalmak uzun dönemde önemli finansal sorunlara yol açacaktır.

(Kaynak:  coinkazanma.com  https://thelogicalindian.com)