İstanbul’dan arayan bir bayan Dr. benden Urfa ve kınıfırla ilgili bir tanıtım yazısı istedi, ben de bu satırları karaladım. Tarihin en eski şehrinin ara mahallelerine dalarsanız sizi daracık sokalar karşılar. Sabah çöpçülerin sulayıp süpürdükleri sokaklardan yayılan toprak kokusuna hayatlı evlerden yükselen toprıhen, kınıfır, ebetran kokuları karışır, sizi mest eder. Daracık Urfa evlerinin kapıları gündüzleri hep açıktır. Heyattan taraf bir perde çekilir içerisi görünmesin diye. Kapıdan girince hemen sağda kırmızı, sol tarafta beyaz bir ağı (zakkum) ağacı karşılar. Ortada ise bir havuz ve su fışkırtan fıskiyesinin tatlı sesi. Taş oymalarla süslü merdivenlerden dama çıkarken her basamakta rengarenk değişik renk ve kokular sizi karşılar. Bunlar her çeşit güller, kınıfırlar, aşıkgaripler, menekşeler çeşit çeşit çiçeklerdir. Urfa’da çiçeklerin adı da değişiktir. Bunlardan “Kınıfır” yani bilinen adıyla karanfil, Urfa’da çok sevilen ve her evde yetiştirilen bir çiçektir, yedi rengi vardır. Çok sevildiğinden üzerine hoyratlar ve maniler yazılmıştır. Urfalı gençler sevdiklerini, sevgililerini çok sevdikleri karanfile benzetmiştir. Urfa’nın dışında hatta çevre illerde karanfil olarak bilinene bu güzelim çiçek Urfa’da “ Kınıfır” olarak bilinir. Bu konuda birkaç mani ile konumuzu sonlandıralım. Maniler Urfa ağzı şivesiyle yazılmıştır.
Kınıfırın buhari
Evleri baş yuhari
Bir lehse evine gettim
Demedi çıh yukarı
Kınıfırın tohumu
İtirmişem uyhumu
Aç Yorganın ucunu
Alım Seher Uyhumu
Kınıfır suya neyler
Güzel uyhuyu neyler
İki baş bir yastıhta
Gözler uyhuyu neyler
Kınıfır bedreng olur
Aşka düşen denk olur
Umarım başiya gele
Göresen ne renk olur
Kınıfır kutudadır
Yar şirin yuhudadır
Telesme deli gönül
Murad veren Hudadır
Kınıfır oylum oylum
Yolun koynuma koyum
Yağmur Yağar yer doymaz
Ben siye nasıl doyum
Selam ve saygılarımla
M. Fethi Göktepe
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
Mehmet Fethi Göktepe
Urfa ve Kınıfır
İstanbul’dan arayan bir bayan Dr. benden Urfa ve kınıfırla ilgili bir tanıtım yazısı istedi, ben de bu satırları karaladım. Tarihin en eski şehrinin ara mahallelerine dalarsanız sizi daracık sokalar karşılar. Sabah çöpçülerin sulayıp süpürdükleri sokaklardan yayılan toprak kokusuna hayatlı evlerden yükselen toprıhen, kınıfır, ebetran kokuları karışır, sizi mest eder. Daracık Urfa evlerinin kapıları gündüzleri hep açıktır. Heyattan taraf bir perde çekilir içerisi görünmesin diye. Kapıdan girince hemen sağda kırmızı, sol tarafta beyaz bir ağı (zakkum) ağacı karşılar. Ortada ise bir havuz ve su fışkırtan fıskiyesinin tatlı sesi. Taş oymalarla süslü merdivenlerden dama çıkarken her basamakta rengarenk değişik renk ve kokular sizi karşılar. Bunlar her çeşit güller, kınıfırlar, aşıkgaripler, menekşeler çeşit çeşit çiçeklerdir. Urfa’da çiçeklerin adı da değişiktir. Bunlardan “Kınıfır” yani bilinen adıyla karanfil, Urfa’da çok sevilen ve her evde yetiştirilen bir çiçektir, yedi rengi vardır. Çok sevildiğinden üzerine hoyratlar ve maniler yazılmıştır. Urfalı gençler sevdiklerini, sevgililerini çok sevdikleri karanfile benzetmiştir. Urfa’nın dışında hatta çevre illerde karanfil olarak bilinene bu güzelim çiçek Urfa’da “ Kınıfır” olarak bilinir. Bu konuda birkaç mani ile konumuzu sonlandıralım. Maniler Urfa ağzı şivesiyle yazılmıştır.
Kınıfırın buhari
Evleri baş yuhari
Bir lehse evine gettim
Demedi çıh yukarı
Kınıfırın tohumu
İtirmişem uyhumu
Aç Yorganın ucunu
Alım Seher Uyhumu
Kınıfır suya neyler
Güzel uyhuyu neyler
İki baş bir yastıhta
Gözler uyhuyu neyler
Kınıfır bedreng olur
Aşka düşen denk olur
Umarım başiya gele
Göresen ne renk olur
Kınıfır kutudadır
Yar şirin yuhudadır
Telesme deli gönül
Murad veren Hudadır
Kınıfır oylum oylum
Yolun koynuma koyum
Yağmur Yağar yer doymaz
Ben siye nasıl doyum
Selam ve saygılarımla
M. Fethi Göktepe