MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin açıkladığı yeni anayasa önerisinin yeterince tartışıldığını düşünmüyorum. Kılıçdaroğlu ile Akşener bunu gündemi değiştirme hamlesi olarak yorumladılar.
Oysa bayramdan sonra kendileri de güçlendirilmiş parlamenter sistemi esas alan anayasa önerilerini açıklayacaklar. İktidar ve muhalefetin birbirinin yeni anayasa önerisine burun kıvırmaya hakları yok. Çünkü ne muhalefetin ne de iktidarın tek başına anayasa yapacak sayıları yok.
Yeni anayasa yapılacaksa uzlaşmak zorundalar. Ama baştan reddederek uzlaşma nasıl sağlanacak?
DARBELERİN ANAYASASINDAN SİVİL ANAYASAYA
“Türkiye’nin yeni anayasa yapma vakti gelmiştir” diyerek yeni anayasa sürecini başlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Esasen Türkiye’de sorunların kaynağının 1960’tan beri hep darbeciler tarafından yapılan anayasalar olduğu açıktır. Ne kadar değiştirirsek değiştirelim anayasanın ruhuna dercedilen darbe ve vesayet izini silmek mümkün olmuyor” demişti. Bahçeli de anayasaların darbeler döneminde yapıldığı ayıbının altını çizdi. Cumhuriyetin yüzüncü yılına yeni anayasa yapmanın demokratik görev olduğunu belirtti. Türkiye artık darbeler anayasası ile yönetilme ayıbından kurtulmalı.
ÖN ŞARTSIZ
Gömleğin ilk düğmesini yanlış iliklerseniz son düğmesi de yanlış olur. Yeni anayasa için yola çıkılırken ön şartsız olmak ve uzlaşmayı esas almak gerekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni anayasa için ön şartlarının olmadığını açıklamıştı. Partisinin en yetkili karar organı olan MYK’da, “Biz Türkiye’nin yeni ve sivil bir anayasa yapması gerektiğini prensip olarak söylüyoruz. Bunu yapmak için tüm kesimlere çağrı yapıyoruz. Ancak bizim yeni anayasa için belirlenmiş bir ilkemiz, kriterimiz yok” demişti.
Bahçeli’nin ön şartsız uzlaşma çağrısı da Erdoğan’la örtüşüyor. MHP Lideri, “Artık uzlaşmak, yeni anayasa hazırlamak milli bir vecibedir. Bu tarihi göreve MHP ön şartsız hazırdır” demişti.
AK PARTİ’DE NASIL KARŞILANDI?
Bahçeli’nin yeni anayasa önerisi gözleri AK Parti’ye çevirdi. AK Parti’nin nabzını tutmaya çalıştım. Öncelikle Bahçeli’nin önerisinin AK Parti’de nasıl karşılandığı sorusuna yanıt aradım.
“MHP’nin anayasa çalışmasını kamuoyuna açıklamasını, yeni anayasa konusunda atılmış önemli bir adım olarak görüyoruz. Anayasa çalışmalarında yeni bir aşamayı gösteriyor. Yeni anayasa çalışmalarına önemli bir katkıyı sunuyor” değerlendirmesi yapılıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni anayasa çağrısı yapmış, buna ilk katkıyı veren de cumhur ittifakı ortağı olmuş. AK Parti bundan neden rahatsız olsun ki?
TARTIŞMAYA MÜSAİT NOKTALAR
Elbette ki bu, MHP’nin önerisinin AK Parti tarafından tartışılmayacağı anlamına gelmiyor. Hakeza AK Parti’nin önerilerinin de MHP tarafından olduğu gibi kabul edileceği düşünülmüyor.
Peki MHP’nin önerilerinden tartışmaya müsait olan noktalar hangileri?
1- İki başkan yardımcısının seçimle gelmesi
2- Başkanlık kabinesinin anayasal bir statüye dahil edilmesi
3- Merkez Bankası’nın statüsünün anayasada düzenlenmesi
4- Seçilmişlerin yargıya ve ilgili kurumlara seçme yetkisi
‘FARKLI MECRA DEĞİL’ YAKLAŞIMIMHP ile AK Parti’nin ayrı ayrı anayasa çalışması yapmasının bir çelişki olmadığının altı çiziliyor.
“MHP ve AK Parti’nin yaptığı iki ayrı çalışma ama bu farklı bir mecra değil. İki parti daha sonra ortak bir metin hazırlamak için çalışma yapacak” deniliyor.
AK PARTİ’NİN ÇALIŞMASI NE DURUMDA?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, anayasa çalışmalarının bitmek üzere olduğunu belirtip, “İnşallah muhalefete de sunacağız” demişti.
AK Parti’nin yaptığı çalışmanın nihai aşamaya geldiği söylenebilir. Akademisyenler ve hukukçuların tekrar üzerinde çalışacağı bu taslak üzerinde sonra da AK Parti’nin siyasi kadrolarının çalışması öngörülüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulacak nihai metin onaylanırsa öncelikli olarak MHP ile paylaşılması daha sonra da muhalefet ve sivil toplum kuruluşlarına sunulması bekleniyor.
İÇERİKTE NELER VAR?
Bu aşamada içeriğe girilmek istenmiyor. Ama yeni anayasanın temel esasları belirlenmiş.
1- Anayasada devletin şeklini ve niteliklerini belirleyen ilk dört maddedeki esaslar korunuyor.
2- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi korunuyor. Çünkü bu sistemin referanduma sunulduğunun ve millet tarafından kabul edildiğinin altı çiziliyor.
TEMEL ESASLAR
Yeni anayasa çalışmalarından bazı önemli noktaları paylaşmak istiyorum.
1- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi esas alınıyor. Bu sistemi milletin kabul ettiği gerekçesine yukarıda yer vermiştim.
2- Cumhurbaşkanının iki dönem seçilme kuralı korunuyor.
3- Cumhurbaşkanının ilk turda seçilmesi için gerekli olan 50+1 şartı korunuyor.
4- Cumhurbaşkanının asli düzenleme yetkisi olan kararname çıkarma yetkisi değiştirilmiyor.
ANAYASANIN PERSPEKTİFİ
Anayasalar sadece maddelerden ibaret değil. Asıl ona ruh veren, hangi perspektifle hazırlandığı.
1- Yeni anayasa özgürlükçü bir anayasa olacak. Anayasa özgürlükçü bir perspektifle hazırlanıyor.
2- 21. yüzyılın özelliklerine uygun bir anayasa olacak. Çağın ihtiyaçlarına karşılık veren bir anayasa olacak. 21. yüzyılın ağ toplumu dediğimiz, dijital toplum dediğimiz yaklaşımına uygun olacak.
3- Evrensel değerleri kendi yerel değerleri olarak kabul edip, evrensele katkı yapacak bir anayasa olacak. Bizim yerelimizden bağımsız bir evrensel kabulümüz zaten yok.
YENİ ANAYASA MÜMKÜN MÜ?
Bayramdan sonra anayasa konusunda yeni bir aşamaya geçilecek. Uzlaşmaya zarar veren siyasetteki kutuplaşma ortamına ve Meclis’teki sandalye sayısına bakınca yeni anayasa işi zor görünüyor. Ama önemli olan zoru başarmak. Siyasetin Türkiye’yi darbe anayasaları ile yönetilmekten kurtulma yükümlülüğü olduğu da unutulmamalı.
EKREM İMAMOĞLU İNCELEMESİ SONUÇLANDIRILIYOR
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında Fatih’in türbesinde elini arkasına attığı gerekçesiyle ön inceleme başlatılmıştı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Ben buna soruşturma izni vermem” dedi. Doğru bir tavır ortaya koydu. Süleyman Soylu’nun soruşturma izni vermemesi en çok İmamoğlu’nu üzecek. Çünkü bu iş İmamoğlu’na can suyu oldu. İmamoğlu’na soruşturma işi gecikmeden rafa kaldırılacak. Ama AK Parti’nin bu işten ders çıkarması gerekiyor.
HDP SORUŞTURMASI
İçişleri Bakanı Soylu, İmamoğlu’nun kayyum atanan HDP’li belediyeleri ziyareti ve yaptığı konuşma hakkında ise soruşturma izni vermeyi gönlünden geçirdiğini söyledi. Ama o konuda da soruşturma izni vermeyeceğini ima etti. Kayyum atanan HDP’li belediyeleri ziyaretiyle ilgili soruşturmanın hiç açılmaması gerekiyor. Ekrem İmamoğlu zaten baştan beri HDP seçmenine oynuyor. İstanbul seçimlerini HDP oylarıyla kazandı. Cumhurbaşkanlığı konusunda da yine HDP’ye güveniyor. HDP konusunda hakkında soruşturma açılmasını en çok Ekrem İmamoğlu ister.
