'Yeni Hal Yasası'na Şanlıurfa’dan büyük tepki

MUTLU GÜNEŞ/ŞANLIURFA OLAY

Hazine ve Maliye Bakanlığı, enflasyonla Topyekûn Mücadele Programı kapsamında Yeni Hal Yasasını gündeme getirdi.  Düzenleme, ürünlerin sofralara gelene kadarki zincirde fiyatlarının ciddi oranda yükseldiği gerekçesiyle yapılıyor. Buna göre, Komisyonculuk ortadan kalkacak ve hal sayıları düşürülecek. Fiyat denetimleriyle de gıdada enflasyonun azaltılması planlanıyor. Ancak üreticilere göre sorunun kaynağı ile ilgili tespit hatalı. O yüzden bu yasayla çözüm yok.

Şanlıurfa Hal Pazarı esnafı,  Hal Kanunu'nda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi tasarısına büyük tepki gösterdi.

"Bu yasayı kabul etmiyoruz"

Türkiye Sebze Halları Genel Başkan Yardımcısı ve Şanlıurfa Sebze Hal Başkanı  Faruk Akbaş, Olay'a yaptığı açıklamada, bu yasa ile ilgili hal esnafı görüşünün alınmadığını, bunun büyük marketler ve zenginler için tasarlanan bir yasa olduğunu belirterek, Şanlıurfalı hal esnafı olarak bu yasayı kabul etmediklerini  söyledi.

Bu yasa tasarısı ile dükkan hakkının esnafın elinden alındığını vurgulayan Akbaş, "Dededen, babadan bu mesleği icra eden esnaflarımız kapı dışarı edilecektir. Umuyoruz ki; bu tasarı bu şekilde geçmez. Eğer bu yasa böyle geçerse milyonlarca insan ekmeğinden olacak" diye ifade etti.

 “2008’den bu yana bizimle uğraşıyorlar”

Büyük marketler ve zenginlerin  yaklaşık 10 yıldır hallarla uğraştığını ve hallardan kendilerine bir sektör  yaratmak istediğini belirten Akbaş, “Algı operasyonları yapılıyor yıllardır. Televizyonlarda, haberlerde. Komisyoncular şu kadar kar yapıyor. Fiyat yükselişinin tek sebebi komisyonculardır diye. Antaltyada domatesin kilosu bir lira neden burada dört lira diye. Antalya'daki bir domates buraya gelene kadar yükleme, araba, ambalaj, dağıtım, girdiler çıktılar yansıyor.yansıtılmak zorunda. Burada da satılıyor” dedi.

“Suçladığımız büyük marketler”

Halde satılan malların büyük marketlerde iki katı fiyatına satıldığını aktaran Aktaş, “ büyük marketler yerinden sebze ve meyve alıyor ama biz 2 katımıza satıyor. Amaç bizleri ortadan kaldırıp herşeyi büyük marketlere ve zenginlere bırakmak. Neden marketler aracısız aldığı malları 1.50 tl ye satmıyor” şeklinde konuştu.

“Zavallı komisyoncunun mal depolamaya gücü yetmez”

Hal komisyoncusunun mal depoladığını ve fiyat artırdıkları spekülasyonları esnafı bitirmeye yönelik olduğunu söyleyen Aktaş, “benim komisyoncumun, esnafımın depolayacağı en fazla 50 ton 100 tondur, bu da bir ay yetmez.  500 ton 1000 ton depolayan para babaları ve büyük marketlerin yaptığını komisyoncular ve hallar yaptı diye bizi bitirmeye çalışıyorlar” dedi.

“Biz hal esnafı olarak derdimizi anlatmıyoruz. ”

Yetkilerle oturup kendilerini ifade etmek istediğini ve  milyonlarca insanın işini ilgilendirdiğini belirten Aktaş, "Cumhurbaşkanımız yanlış yönlendiriliyor. Yanlış bir durum söz konusu. Biz tarım bakanımızla görüşmek istiyoruz. Yetkililerle görüşmek ,istiyoruz.  Yetkililerimiz yeterince bu konu üzerinde durmuyor”  ifadelerini kullandı.

“Bu yasa onaylanırsa yıllardır bu iş yapan insanlar aç kalacak”

Modern bir yer isteniyorsa hal esnafı olarak kendilerinin yapacağını,  fakat bu yasanın yüksek kiralarla bu esnafı bitireceğini söyleyen Başkan Aktaş, “ Kimi esnafımız yıllardır yapmasına rağmen bırakacak. Kimi esnafımız başka sektöre kayacak. Belki de kimi esnafımız işinden olduğu için intihar edecek. Bu yasa vatandaşa büyük mağduriyet yaşatacak.  Çünkü hal esnafı ne zaman neyin ihtiyacı olduğunu biliyor.  Eğer bu taslak onaylanırsa bir patates olmaz bir gün domates ve fiyatlar uçacak” dedi.

Hal esnaflarından Fatih Çelik ise, şunları kaydetti;

“Biz emekçiyiz. Biz alın teri ile para kazanıyoruz.  Sabah saat  4’ten akşam saat 10’a kadar. Bakın şuan domates 3 TL, 8  TL’ye kadar çıkan domatesi biz  şimdi niye 8 TL’ye vermiyoruz. Sebze meyve de borsa gibidir. Arz talebe göre değişiyor. Biz sadece alın terimizden para kazanıyoruz. Her şey yalan. Ekmeğimiz elimizden alınmaya çalışılıyor.”